Misschien herinnert u het zich nog. In 2016 trouwt een jong stel (Jeroen en Michou) en gaan op huwelijksreis naar de Dominicaanse Republiek. Daar worden ze allebei zo ziek dat ze naar het ziekenhuis moeten en daar vervolgens overlijden, eerst de vrouw en daarna de man. Naar alle waarschijnlijkheid is een bacterie de oorzaak geweest.
Een hartverscheurend drama. Maar ook de juridische nasleep is een behoorlijke tragedie. Zoals zoveel stellen, trouwden Jeroen en Michou in gemeenschap van goederen en was er geen testament. En in dat geval bepaalt de wet wie erft. Michou overlijdt als eerste en dat betekent dat Jeroen haar erfgenaam is. Vervolgens overlijdt Jeroen en zijn erfgenamen? Zijn familie.
Dit betekent dat het hele huis en de volledige spaarrekening naar de familie van Jeroen gaat. De familie van Michou krijgt dus helemaal niets, puur en alleen omdat zij net iets eerder is komen te overlijden (om precies te zijn: 23 minuten).
Dat voelt oneerlijk hè? En dit zal ongetwijfeld ook niet de bedoeling zijn geweest van Jeroen en Michou. Nu zijn de ouders van Michou afhankelijk van de welwillendheid van de ouders van Jeroen, en dan ligt er ook nog het gevaar van schenken op de loer. Stel dat de ouders van Jeroen de erfenis toch willen delen zonder dat dit moet, dan schenken zij feitelijk het bedrag aan de ouders van Michou. Het minimale tarief bedraagt in dit geval 30%.
Kortom, genoeg ingrediënten voor een rechtszaak. En die komt er dan ook, meerdere zelfs.
In eerste instantie oordeelde de rechter dat de letter van de wet hier niet zo nauw genomen moest worden, en oordeelde dat de erfenis verdeeld moet worden over de twee families. Omdat dat redelijker is. Klinkt ergens wel fair, toch? Maar goed het gaat om geld en dan spelen er andere machten mee, de familie van Jeroen tekende hoger beroep aan.
Het hoger beroep pakte anders uit voor de familie van Michou. Het hof besluit om toch de wet te volgen, alleen in hele uitzonderlijke gevallen zou er van de wet afgeweken mogen worden. Dit is hier niet van toepassing. Dat betekent dus dat de hele erfenis dus naar de familie van de langstlevende gaat, Jeroen dus.
Kern van het probleem
Ze zijn in het ziekenhuis overleden, daar wordt het tijdstip van overlijden vastgelegd en zo stond dus onomstotelijk vast dat Michou 23 minuten eerder was overleden. Als deze duidelijkheid er niet was geweest, dus stel dat ze allebei dood op hun hotelkamer waren gevonden, dan biedt de wet een simpele ontsnappingsclausule. Dan geldt namelijk dat de echtgenoten geacht worden gelijktijdig te zijn overleden.
Oplossing
In een testament kun je een zogenaamde ’30-dagen’- of rampenclausule opnemen. Daarmee bepaal je dat de anders slechts erft als hij of zij op de dertigste dag na dit overlijden nog leeft. Dan zou het bovenstaande probleem verholpen zijn en wordt de erfenis wel ‘eerlijk’ verdeeld. Ongeacht of Jeroen nu 23 minuten of 23 dagen later was overleden, zou worden gedaan alsof ze tegelijkertijd waren overleden.
Wanneer ik dit verhaal vertel reageert bijna iedereen hetzelfde: ‘Ik zou dat nooit doen, ik zou de erfenis eerlijk delen’. In de praktijk blijkt dat als het om geld gaat lang niet iedereen deze keuze maakt. Kortom, voorkomen is beter dan genezen.